علت قانقاریا چیست
قانقاریا یا سیاه مُردِگی عفونتی است که معمولا در قسمتی از ماهیچه یا استخوان ظاهر می شود و آن قسمت را سیاه می کند و از بین می برد. این بیماری به علت عفونت با باکتری کلستریدیوم پرفرجنس به وجود می آید.این بیماری یکی از انواع بافت‌مردگی در بدن است و عفونت زخم‌ها یا آسیب خوردن به بافتها باعث آن می‌شود.
قانقاریا را بافت مرده معنی کرده اند. هنگامی که زخم عفونت پیدا می کند یا بافت به علت وارد آمدن آسیب دچار تخریب می شود قانقاریا ایجاد می‌شود . هر نقطه‌ای از بدن ممکن است درگیر قانقاریا گردد ، اما انگشتان پا، پا، و ساق پا، انگشتان دست، دست، و ساعد دست از شایع‌ترین محل ها می باشند. احشای شکمی خطرناک‌ترین مکان برای بروز قانقاریا است.
می توان گفت قانقاریا یکی از انواع بافت‌مردگی در بدن است و ایجاد عفونت در زخم‌ها یا آسیب خوردن به بافتها باعث آن می‌شود.
انواع قانقاریا
دو نوع قانقاریا وجود دارد: نوع خشک که عاری از عفونت باکتریایی می باشد، و نوع مرطوب که زخم به علت وجود باکتری‌ها دچار عفونت شده است. در مورد نوع خاصی از قانقاریای مرطوب واژه قانقاریای گازدار به کار می‌رود.
در اثر توقف ناگهانی جریان خون در یک قسمت از بدن قانقاریای مرطوب ایجاد می‌شود. توقف جریان خون ممکن است به علت سوختگی با حرارت، یخ زدگی شدید، تصادف فیزیکی و از بین رفتن بافتها، وجود لخته در داخل رگ یا گاهی اوقات در اثر زخم بستر ایجاد شود. ایجاد چنین وضعیتی ممکن است به پیدایش عفونت به وسیله تجمع باکتری‌ها منجر شود که برای پیشگیری از این وضعیت، باید زخم را همیشه تمیز نگه داشت. به طور تدریجی و به علت کاهش یافتن جریان خون در رگها به وجود می آید. از علل پیدایش قانقاریای خشک می توان به بیماری دیابت و بیماری تصلب شرایین یا سخت شدن شریانها اشاره کرد. جمع شدن تدریجی بافتها، کاهش دمای بافت درگیر، رنگ پریدگی و از بین رفتن نبض در اندام مبتلا قانقاریای خشک را شامل می شود.
علایم شایع بیماری
1-متورم شدن بافت درگیر
2- احساس درد یا بی‌حس شدن قسمت مبتلا
3- ایجاد تب خفیف معمولا تا 38 درجه سانتیگراد
4- از زخم‌های موجود در بافت‌های مرده ترشحات بدبو تراوش می کند.
5- پوست سیاه می شود و عضلات درگیر و استخوان زیر آن از بین می رود.
6- پوست به حالتی در می آید که انگار روی حباب‌های هوا در زیر پوست فشار آورده می‌شود.
علل بیماری
همانطور که گفته شد قانقاریا به علت توقف یا کاهش شدید جریان خون در یک قسمت از بدن رخ می‌دهد.
حال جریان خون در موارد زیر متوقف می شود و قانقاریا ایجاد شود:
1-ابتلا به عفونت با باکتری کلستریدیوم پرفرجنس
2- آسیب رسیدن به بافتها در اثر حوادث، جراحی، یا زخم‌های سوراخ‌کننده عمقی
3-له‌شدن قسمتی از بدن که باعث قطع جریان خون شود.
4- بسته شدن راه شریان به علت تشکیل لخته خون در یک سرخرگ
5- سفت و انعطاف‌ناپذیر شدن سرخرگ‌ها یا تصلب شریانها
6-سرمازدگی به مدت طولانی
عوامل افزایش دهنده خطر
1-دیابت شیرین
2- سن بالا
3- جریان خون کم در یک بافت خاص
4- ایجاد اختلال در خونرسانی مانند سیگار کشیدن و سوء مصرف الکل.
پیشگیری
افرادی که مبتلا به دیابت هستند باید دستورات درمانی را به دقت رعایت کنند. پای خود را به طور مرتب از نظر علایم ناشی از بافت بیمار کنترل کنند. بهتراست ناخن‌ها را همیشه کوتاه نگاه داشت. کفش‌های راحت و اندازه پایشان بپوشند تا بافت پا آسیب نبیند. در صورت مشاهده علایم عفونت که شامل گرمی، تورم، قرمزی، درد یا حساس بودن به لمس می باشد در یک ناحیه اسیب دیده از پوست، باید به پزشک مراجعه کرد. باید مراقب بود تا آسیبی به بدن وارد نشود.
عواقب مورد انتظار
اگر بیماری پیشرفت نکرده باشد با استفاده از آنتی‌بیوتیک و جراحی برای برداشتن بافت‌های مرده میتوان معالجعه کرد اما اگر قانقاریا درمان نشود می‌تواند منجر به عفونت مرگبار گردد.
عوارض احتمالی
1-شوک
2- مسمومیت خون
3- قطع عضو
4- اختلال در انعقاد خون به علت انعقاد داخل عروقی منتشر.
درمان
1-بیمار برای درمان باید در بیمارستان بستری .
2- تلاش برای ایجاد و یا افزایش جریان خون به ناحیه مبتلا.
3- برداشتن بافت مرده از طریق جراحی، که گاهی ممکن است به قطع عضو نیز منجر گردد.
داروها
1- داروهای ضد درد
2-داروهای ضد انعقاد برای جلوگیری از تشکیل لخته خون
3- استفاده از آنتی‌بیوتیک داخل وریدی برای مبارزه با عفونت در مراحل اولیه.
فعالیت
باید تا وقتی که پیشرفت قانقاریا متوقف و بهبود آن آغاز نشده باشد باید در رختخواب استراحت کرد. و پس از آن میتوان تدریجاً فعالیت‌ها را دوباره آغاز کرد. در صورتی که قطع عضو ضروری باشد باید از فیزیوتراپی استفاده کرد.
رژیم غذایی
هنگام بافت آسیب‌دیده در حال بهبود و ترمیم است، باید رژیم پرپروتئین و پرکالری داشت. باید مکمل ویتامینی و معدنی، از جمله روی، دریافت شود. مایعات به مقدار کافی نوشیده شود بطور مثال (حداقل 8-6 لیوان در روز )
منبع:7sib.ir
